Varis Tedavileri

Pek çok insanın varislerden yana dertli olduğunu biliyorum. Peki bu konuda ne yapabiliriz? Değişik tedaviler ve kremler bize ne kadar ümit vaat ediyor.

Bunların hangisine güvenle teslim olabiliriz, bir yan etkisi olabilir mi, yağmurdan kaçarken doluya tutulma ihtimali var mı, tedaviden sonra varisler yine tekrarlar mı? Bugün varislerin tedavi yöntemlerine göz gezdirelim.

Bir taşla iki kuş!
Varislerden kurtulmak için yan etkileri gayet sınırlı olan güvenli yöntemler biliyoruz. Ama daha önemlisi varis tedavisi kan dolaşımını rahatlattığı için genel sağlımızı da düzeltir. Ancak tedaviye kendi kendimize karar veremeyiz. Varislerin muhakkak bir kalp ve damar hastalıkları uzmanı tarafından tetkik edilmesi gerekir. Geçen hafta da yazdığım gibi, varisler genellikle yüzeysel kan damarlarından ibarettir. Ama bazı vakalarda sorun daha derinlerdeki damarlardan başlar. Derin damar tıkanıklıkları özellikle büyük ve ülserleşmiş olursa, estetik sınırları aşar.

Klasik tedavi: Skleroterapi
Varis tedavisinde kullanılan en yaygın yöntem, skleroterapidir. Bu işlemde varisli damarlara, esası tuzlu su olan bir karışım enjekte edilir. Bu ilaç, damar cidarlarının birbirlerine yapışmasını sağlar ve böylece damar işlevini yitirir. Birkaç hafta sonrada kaybolur.

Skleroterapide geleneksel olarak kullanılan solüsyonunun etkin maddesi tuzlu sudur. Tuzlu su allerjik reaksiyona yol açmaz. Ancak enjeksiyon sırasında biraz acı duyulabilir veya deri tahriş olabilir. Buna da psikolojik olarak hazırlıklı olmamız gerekir.

Avrupa’da tuzlu su yerine genellikle Aethoxsklerol adı verilen bir solüsyon kullanılmaktadır. Aethoxsklerol oldukça etkilidir. Ancak yan etkileri düşündürücüdür. Örneğin damar dışına çıkarsa deride hiper pigmentasiyon ve nekroz oluşumuna yol açar. FDA tarafından henüz onaylanmadığı için, A.BD.’de geleneksel tuzlu su yöntemine devam edilmektedir. Ülkemizde her ikisi de kullanılmaktadır.

Karar vermeden önce:
Bazı durumlarda, skleroterapi’ye karar verilmeden önce, dolaşım testleri yapılması gerekebilir. Test sonuçlarında bir anormallik görülürse, bunlar giderilmeden skleroterapiye başlanmaz.

 Damar büyük, ağrılı ve ülserleşmiş ise, skleroterapi ile vakit kaybetmeyin.
 Damarlar normal ise, yine de önce kan dolaşımında başka bir sorun olup olmadığını tetkik ettirin.
 Başka bir sorun olmadığına eminseniz, skleroterapi size gayet yararlı olabilir.

Skleroterapi nasıl yapılır, ne kadar sürer:

Skleroterapi’ye başlarken, doktor enjeksiyon yapılacak bölgeyi temizler. Sonra varisli damara ince bir iğne ile solüsyonu zerk eder. Gerisini, damar kendi kendine yapar. İşlemden sonraki iki gün boyunca varis çorapları giyilmesi gerekebilir. Enjeksiyonlar, damarın büyüklüğüne bağlı olarak, 3-4 haftalık aralarla birkaç kez tekrarlanabilir. Tabii bu arada tedaviyi yürüten doktorun kontrolü ve denetimi devam eder.

Yan etkileri:

Skleroterapi genelde güvenli olmasına rağmen, bazen yan etkilerine rastlanır. Örneğin bazı kişilerde, tedaviyi takip eden ilk yıl içinde kahverengi lekeler oluşabilir. Uygulama sonrasında kramplardan şikayet eden hastalara da rastlanır.

 Bu tedavi için olmazsa olmaz ön koşul, skleroterapi’nin deneyimli bir doktor tarafından yapılmasıdır.
 Tedavinin doğru damara ve uygun derinlikte tatbik edilmesi çok önemlidir.
 Solüsyon hiçbir şekilde damar dışına çıkmamalıdır.
 Solüsyon yanlışlıkla damar dışına zerkedilirse veya damarda bir sızıntı olursa, ciltte çok ciddi yaralar meydana gelir.

Skleroterapi kesin bir çözüm sağlar mı? Bu soruya kayıtsız şartsız “evet” cevabı vermek mümkün değildir. Hassas bir skleroterapi uygulamasıyla, birçok varisten kurtulmak mümkündür. Mucize vaadetmese de, skeloretapi, yüzdeki kılcal damar çatlamaları dışında, günümüzde kullanılan en etkin varis tedavisidir.

Ancak gereken tüm titizlik gösterilse bile skleroterapi sonucunda düş kırıklığı yaşayanlara rastlanır. Örneğin hastaların yaklaşık üçte birinde, özellikle tedavi edilen damarlar iri olduğunda, yeni kılcal damar çatlamaları görülür. Bunlar genellikle kendi kendine kaybolur.

 Varisli damarlar skleroterapi tedavisi için büyükse, o zaman cerrahi müdahale yolu açılır. Bu işleme ligasyon adı verilir. Bu uygulama ağrılı, iri, ülserleşmiş veya kanamaya yatkın damarlara yapılır.

YÜZDE OLUŞAN KILCAL DAMAR ÇATLAMALARI

Elektrikle tedavi
Yüzde oluşan damar çatlamalarında skleroterapi işlemi uygulanmaz. Bunların tedavisi, düşük elektrik akımı verilerek yapılır. Doktor genişlemiş kılcal damara çok ince bir iğne ile girer ve gayet düşük elektrik akımı vererek damarı yakar. Bu işlem doktor muayenehanesinde yapılabilir ve iz bırakmaz.

Lazer tekniği veya güçlü ışık tedavisi :

İnce damarlar ve yüzdeki sorunlar sözkonusu olduğunda, ışık ve lazer teknolojisi tercih edilir. Bu yöntemlerde, ışık kılcal damarların içindeki kanı ısıtır ve damarın iç duvarını etkiler. Böylece sorunlu kılcal damar küçülerek yok olur. Bu amaçla kullanılan tek dalga boyunda ışık veren lazerler olduğu gibi, değişik dalga boylarında ışık veren foto cihazları da son derece başarılı olmaktadır.

Işık yöntemi nispeten ağrısızdır. Genellikle 2 veya 3 seans yeterli gelir. Uygulama süresi de kısadır. İşlem sırasında gözlere koruyucu bir gözlük takılır. Bölgeye göre, seanslar 1 dakika ile yarım saat arasında tamamlanır. Hastalar işlem sırasında, yüzlerine ince paket lastiği çarpmış gibi bir his algıladıklarını ifade ederler.

 Kanama olasılığını ortadan kaldırmak için, tedaviden en az iki hafta önce; aspirin, E vitamini tabletleri veya kanı inceleten diğer ilaçlar bırakılır.

Işık tedavilerinin yan etkileri yok denecek kadar azdır. Uygulama sonrasında, işlem yapılan bölgede, pembeleşme veya hafifçe morarma olabilir. Bu görüntünün iki hafta içinde etkisini kaybetmesi veya kaybolması beklenir.

Ya kremler?
Son zamanlarda varislere haricen uygulanarak kullanılan pek çok ürün çıktı. Bunların çoğunda K vitamini bulunuyor. İsterseniz bu konuyu da başka bir gün ele alalım. Ancak yazıyı tamamlamadan önce şu noktaları yeniden vurgulamak ihtiyacını hissediyorum;

 Tüm sıcak uygulamalar varisleri arttırır. Hamam, sauna, güneşlenme, sıcak kumlar, ayakların sıcak suya sokulması yada altna soba konulması varisleri zorlar.
 Masaj ise varisleri olanların en iyi dostudur. Çünkü kan dolaşımını düzene sokar.
 Öte yandan kozmetik olarak bacakları esmerleştiren spreyler yada fondöten gibi renk farklarını azaltan ürünleri kullanmanızda bir sakınca yoktur.

VARİSLER GERİ DÖNERSE ..

Ne yazık ki, tüm tedavilerden sonra yeniden varis oluşabilir. Genetik yatkınlık büyük bir etken olmasına rağmen, varis ve kılcal damar çatlamaları genellikle yaşam tarzı ile ilişkilidir. Tedaviden sonra yeniden kilo alınması, sıkı giysiler ve sıkı çoraplar, yüksek topuklu ayakkabılar, saatler boyunca ayakta durmak gibi tutumların devamı, varislerin geri gelmesini kaçınılmaz hale getirir. Daha önce varise yol açmış olan etkenler ortadan kaldırılmadıkça, bir başka deyişle alışkanlıklar değiştirilmedikçe, varislerden tamamen kurtulmak mümkün değildir.

Dr. Yasemin F. Amato

NOT: Bu yazıdan yararlanmak istiyorsanız lütfen Dr. Yasemin F. Amato'ya ait olduğunu belirtiniz ve kaynak gösteriniz.